Taks op de effectenrekeningen

Nieuwe meldingsplicht: overdrachten en omzettingen van effecten

Doel van de nieuwe meldingsplicht, opgenomen in de wet van 18 juli 2025, is de fiscale administratie te informeren over bepaalde verrichtingen die mogelijks fiscaal misbruik ter ontwijking van de taks op effectenrekeningen uitmaken.

Melding van twee verrichtingen is verplicht:

- de omzetting van belastbare financiële instrumenten die op een effectenrekening staan, in instrumenten op naam;

- de overdracht van een deel van de belastbare financiële instrumenten die op een effectenrekening staan, naar een of meer effectenrekeningen, op voorwaarde dat de houder van de oorspronkelijke rekening houder of medehouder is van de rekening waarnaar de overdracht plaatsvindt;

Deze meldingsplicht geldt enkel als de effectenrekening onmiddellijk voorafgaand aan de verrichting (d.w.z. de omzetting of overdracht) financiële instrumenten met een waarde van meer dan € 1.000.000 bevatte.

Het gaat om een automatisch meldingsplicht ongeacht de intentie van de klant en ongeacht de waarde van de inhoud van de ontvangende effectenrekening.

Deze informatie moet door de banken uiterlijk op 30 oktober van elk jaar worden gemeld (of, indien van toepassing, na een verkorte referentieperiode bij afsluiting van de effectenrekening of verhuizing naar bepaalde landen). 

Deze informatieplicht rust op Belgische financiële tussenpersonen, maar ook op de verantwoordelijke vertegenwoordiger van buitenlandse financiële tussenpersonen bij het aanhouden van de effectenrekening in het buitenland. Heeft de buitenlandse financiële tussenpersoon geen verantwoordelijke vertegenwoordiger in België, dan rust deze meldingsplicht op de houder van de effectenrekening.

Rechtvaardiging van overdrachten- en omzettingen

Overboekingen naar een andere effectenrekening en omzetting in effecten op naam kunnen tal van redenen hebben die geen verband houden met fiscale motieven. Het is aan de houder van de desbetreffende rekening om deze redenen bij een controle aan de fiscus aan te tonen.

In de toelichting bij de wet worden twee voorbeelden gegeven van verrichtingen hoofdzakelijk ingegeven door niet fiscale motieven:

1° een schenking door een ouder, titularis, aan zijn kinderen, van een deel van de effecten gehouden op een effectenrekening op naam van deze ouder naar een effectenrekening op naam van deze ouder voor het vruchtgebruik en op naam van de kinderen voor de blote eigendom;

2° de splitsing van een effectenrekening door redenen buiten de wil van de titularis van de effectenrekening, zoals bijvoorbeeld in het geval van een echtscheiding of van een overlijden die aanleiding geven tot de gedwongen onverdeeldheid van een effectenrekening.

In de toelichting staan nog twee voorbeelden van verrichtingen die “doen vermoeden” dat het hoofdmotief belastingontwijking is:

1° beweren dat de splitsing van een effectenrekening bij eenzelfde tussenpersoon plaatsvindt om een deel in beleggingen op korte termijn te beleggen en een deel in beleggingen op langere termijn;

2° beweren dat de omzetting van aandelen van de vennootschap X, al dan niet op naam, ingeschreven op een effectenrekening, in op naam gestelde effecten ingeschreven in het register van de vennootschap X, plaatsvindt om op bankkosten te besparen.

Het is bovendien niet ondenkbaar dat gebeurtenissen die de effectenrekening beïnvloeden, voortvloeien uit technische, operationele of organisatorische motieven die eigen zijn aan de financiële tussenpersoon en die aan de titularis worden opgelegd. Deze moeten ook in aanmerking worden genomen.

Het gaat hier uiteraard slechts om aanwijzingen en de rekeninghouder heeft steeds de wettelijk voorziene mogelijkheid om aan te tonen dat zijn hoofdmotief niet belastingontwijking was.